تعاریف مختلف از سیستم خبره
در اینجا چند تعریف از سیستم خبره مطرح میگردد:
- یک سیستم خبره، سیستم اطلاعاتی مبتنی بر دانشی است که دانش خود را دربارۀ حوزۀ کاربری خاص و پیچیدهای به کار میگیرد تا به عنوان مشاوری خبره برای کاربران نهایی عمل کند. سیستمهای خبره از طریق ایجاد استنباطهای انسان مانند، دربارۀ دانش موجود در یک پایگاه دانش خاص به پرسشهای حوزهای بسیار خاص از مسائل پاسخ میدهند. همچنین آنها باید قادر باشند استدلال و نتیجهگیری خود را برای کاربر توضیح دهند (اُبراین، ۱۳۸۶، ۳۱۶).
- سیستم خبره یک سیستم رایانهای است که با استفاده از دانش، حقایق و روشهای استدلالی، مسائلی را حل میکند که نیاز به توانایی افراد خبره دارند (Martin, Oxman,1988,43).
- سیستم خبره یک نرم افزار رایانهای برای تصمیمگیری است که حتی فراتر از مهارت انسان در حوزههای خاص و ظریف به یک سطح عملکردی و مقایسهای دسترسی مییابد (Trippi, Turban, xii)
سیستم خبره به سیستم یا برنامه رایانهای گفته میشود که با به کارگیری یک یا چند تکنیک هوش مصنوعی قادر به انجام فعالیتهایی است که به طور سنتی توسط دانش و مهارت انسان خبره انجام می گیرند (الهی، رجب زاده، ۱۳۸۲،۱۲)
۲-۲-۲ مزایای سیستمهای خبره
مزایای سیستمهای خبره میتواند هم برای سازمان و هم برای کارکنانی که داخل سازمان کار میکنند، مطرح شوند. این مزیتها به شرح زیر هستند:
۲-۲-۲-۱ مزایای سازمانی
- حفظ دانش: دانش این سیستمها دائمی است، برخلاف انسان که ممکن است استخدام یا بازنشسته شود و یا مسائل دیگری برای وی اتفاق بیفتد.
- توزیع دانش: دانش میتواند از طریق سیستمهای طراحی شده به سایتهای دیگر در هر جای دنیا با استفاده از شبکه یا کپی برداری سیستم خبره روی یک سخت افزار مجزا، انتقال یابند.
- آموزش: سیستمهای خبره توانایی شرح و تبیین یک مسأله را دارند. استفادهکنندگان سیستم می توانند زنجیره استدلال تصمیمات اتخاذ شده را بفهمند و درک بهتری از حوزۀ مسأله داشته باشند.
- تأثیر رقابتی: سیستمهای خبره به یک سازمان اغلب توانایی رقابت میدهند. به طوریکه بتواند سرعت عکس العمل و پاسخ خود را افزایش دهد و دقت تصمیمات خود را بالاتر برد.
- کاهش هزینه: به اشتراک گذاشتن رایانهها هزینه زیادی ندارد و منابع مهمی مصرف نمیکند (بجز هزینههای انرژی و نگهداری) و نیز هزینه ایجاد تخصص برای استفاده کننده رایانه پایین است.
- افزایش بهرهوری و میزان تولید: سیستمهای خبره از انسان سریعتر عمل میکنند. برای مثال سیستم خبره XCON به شرکت DEC کمک نمود تا تولیدات رایانههای کوچک خود را بر طبق سفارش مشتریان به چهار برابر افزایش دهد. با کمک این نرم افزار، DEC تولید سفارشی انبوه را در برنامهریزی تولید خود به کار برده است.
- افزایش کیفیت محصولات: سیستمهای خبره قادر به افزایش کیفیت سازمانهای تولیدی هستند. برای مثال سیستم خبره XCON میزان محصولات معیوب سفارشی را از ۳۵ به ۲ درصد کاهش داده است.
- حل مشکل کمیابی تخصص: در بسیاری موارد متخصصان یا در حال بازنشسته شدن و یا ترک شغل خود هستند و یا اصلاً حوزۀ جغرافیایی کار این متخصصان آنقدر زیاد است که امکان در دسترس بودن و یا استفادۀ مناسب از آنها وجود ندارد.
- انجام کار و فعالیتها در محیطهای کاری خطرناک: در بسیاری از کارها ضرورت وجود دارد که نیروی انسانی در محیطهای خطرناک کار کند. سیستمهای خبره با استفاده از اطلاعاتی از حس گرهای قرار داده شده در این محیطها، تصمیمگیریها و کارها را انجام میدهد و ضرورتی برای ورود انسان به این محیطها که ممکن است عوامل خاص جوی مثل گرما، رطوبت و غبارهای سمی در آنها باشد وجود ندارد.
- قابلیت اعتماد: سیستمهای خبره قابلیت اعتماد بالایی دارند. این سیستمها معمولاً خسته یا بیمار نمیشوند، اعتصاب نمیکنند، مشاجره و بحث نمیکنند و معمولاً در حل یک مسئله به جزئیات میپردازند.
- افزایش توانایی سیستمهای رایانهای: ترکیب سیستمهای خبره با دیگر سیستمهای هوش مصنوعی موجب افزایش کارایی این سیستمها، کار سریعتر و تولید نتایج با کیفیت بالاتر میشود.
- توانایی تصمیمگیری و کار با اطلاعات ناقص و نامعین: سیستمهای خبره مانند انسان توانایی پرورش پردازش دادههای نامعین را دارند. کاربر میتواند به بعضی سؤالات پاسخ ” نمیدانم” یا مطمئن نیستم” را بدهد.
- حذف نیاز برای بعضی تجهیزات گران قیمت: در بسیاری موارد، نیروی انسانی برای کنترل و نظارت متکی به وسائل و ابزار گران است. استفاده از سیستمهای خبره موجب می شود که این وظایف سریعتر و بهتر انجام شوند.
- انعطاف پذیری: سیستمهای خبره توانایی انعطافپذیری در سازمانهای تولیدی و خدماتی را دارند. برای مثال در DEC دیده شد که سفارشات میتوانند با توجه به نیاز مشتریان صورت گیرند. بدون وجود نرم افزار سیستم خبره، DEC نمیتوانست درخواست های مشتریان را پاسخ گوید.
متن فوق تکه ای از این پایان نامه بود
برای دیدن جزئیات بیشتر ، خرید و دانلود آنی فایل متن کامل می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:
