۲-۲-۳- شاخص های کیفیت زندگی
طراحی و تدوین شاخص های کیفیت زندگی یکی از راههای عملیاتی کردن مفهوم کیفیت زندگی است در سه دهه گذشته برای اندازه گیری کیفیت زندگی در مناطق مختلف دنیا تلاشهای زیادی صورت گرفته است بسیاری از محققان برای ارزیابی کیفیت زندگی نیاز به هر دو دسته از شاخص های عینی و ذهنی را یادآور شده اند ( رضوانی و منصوریان،۱۳۸۶،ص ۶ )
معرف های بعد ذهنی از شاخص های کیفیت زندگی: ایجاد و گسترش نهاد های محلی جدید، تقویت نهادهای محلی موجود، احساس امنیت فردی، امید به آینده، توانایی تامین نیازهای اساسی خانوار، رضایت از زندگی، احساس تعلق به اجتماع، تمایل به ماندن در روستا، رضایت از موقعیت اجتماعی و …
معرف های بعد عینی از شاخص های کیفیت زندگی: رضایت از مراکز بهداشتی، جمع آوری و دفع آب های سطحی، کیفیت بهداشت شبکه معابر، کیفیت مسیر عابر پیاده، تفاوت و پاکیزگی شهر یا روستا، کیفیت آب آشامیدنی و … ( ازکیا و رضوانی، به نقل از فراهانی و همکاران، ص۷۱)
میبرگ چهار بعد را برای کیفیت زندگی مشخص کرده است:
- احساس رضایت از زندگی خود به طور کلی
- توانایی ذهنی برای ارزیابی رضایت بخش از زندگی فرد
- وضعیت قابل قبول فیزیکی، روانی، اجتماعی و سلامت هیجانی که بوسیله شخص ارجاع داده شده مشخص می شود
- ارزیابی عینی بوسیله شخص دیگری که در زندگی شخصی فرد با کیفیت است که این تهدید کننده است
بطور کلی اکثر متخصصان و صاحب نظران معتقدند کیفیت زندگی در این پنج بعد پذیرفته شده است:الف- بعد فیزیکی ب- بعد روانشناختی ج- بعد اجتماعی د- بعد جسمانی ه- بعد معنوی(کریمی وکیل،۱۳۹۱،ص۳۱)
در جدول زیر دیدگاههای مختلف در خصوص شاخص های کیفیت زندگی آورده شده است (Ulengin و همکاران ،به نقل از ملکی،۱۳۹۰)