۱-۷-۱-متغیر مستقل یا پیش بین
متغیری است که محقق می تواند در آن دخل و تصرف داشته باشد و ﺗﺄثیرات آن بر روی متغیر وابسته مشخص شود(دلاور، ۱۳۸۵)؛ که در این پژوهش، متغیر مستقل، «آموزش ذهن آگاهی مبتنی بر کاهش استرس» می باشد.
۲-۷-۱-متغیر وابسته یا ملاک
متغیری است که محقق در آن دخل و تصرف ندارد و متغیر مستقل بر آن ﺗﺄثیر می گذارد(دلاور، ۱۳۸۵)؛ که در این پژوهش، « کیفیت زندگی، بهزیستی روانشناختی و استرس ادراک شده» متغیر وابسته می باشد.
۳-۷-۱-متغیر کنترل
در مطالعه متغیرها را نمی توان هم زمان مطالعه کرد، باید برخی متغیرها را خنثی نمود، متغیرهایی را که اثر آنها خنثی یا حذف می گردد، متغیر کنترل کننده گویند(دلاور، ۱۳۸۵)؛ که در این پژوهش متغیرهای کنترل در انتخاب آزمودنی ها عبارتند از :
- دامنه سنی آزمودنی ها بین ۳۰ تا ۶۰ سال
- نداشتن سابقه بیماری روانی و مصرف داروهای روان گردان
- عدم استفده از مداخلات روانشناسی و مشاوره ای دیگر
- عدم ابتلاء به اختلالات سایکوتیک، دمانس و عقب ماندگی ذهنی
- هوشیاری و توانایی شرکت در جلسات ذهن آگاهی و توانایی تکلم به زبان فارسی.