۳ تعهد سازمانی[۱]
تعهد سازمانی یعنی میزان نسبی همانند سازی فرد با سازمان و دلبستگی به آن سازمان است که می تواند به وسیلهی حداقل سه عامل: پذیرش اهداف و ارزشهای سازمان، تلاش برای موفقیت سازمان و تمایل به باقی ماندن در سازمان مشخص شود (عسگری و همکاران، ۱۳۸۳). حالتی است که فرد سازمان را معرف خود می داند و آرزو می کند که در عضویت آن سازمان بماند (حیدری تفرشی و دریابگیان، ۱۳۹۰: ص۳۳).
تعهد عاطفی[۲]: این تعهد به دلبستگی احساسی کارکنان به سازمان، احساس تعیین هویت و درگیر شدن آنها در سازمان اشاره دارد، کارکنانی که تعهد عاطفی از خود نشان می دهند، احساس می کنند که علاقه دارند در سازمان فعلی بمانند در این تعهد بطور معمول، ارزش های کارکنان و سازمان بر هم منطبق است (می یر و آلن، ۱۹۹۱؛ به نقل از سنجقی و همکاران، ۱۳۹۱).
تعهد مستمر (پیوستگی)[۳]: این تعهد ناشی از درک هزینه و زیان ناشی از ترک سازمان است، کارکنانی که این تعهد دارند احساس می کنند که نیاز دارند در سازمان فعلی خود بمانند یکی از عواملی که موجب افزایش تعهد ماندگاری کارکنان در سازمان می شود نبود فرصت های شغلی جایگزین برای آنهاست (می یر و آلن، ۱۹۹۱؛ به نقل از سنجقی و همکاران، ۱۳۹۱).
تعهد (تکلیفی) هنجاری[۴]: کارکنانی که تعهد تکلیفی دارند احساس می کنند که بایستی در سازمان فعلی بمانند. این بعد از تعهد در حقیقت اعتقاد به مسئولیت فرد در قبال سازمان است. زیرا آن را نوعی الزام و امری اخلاقی می دانند (میر و آلن، ۱۹۹۱؛ به نقل از سنجقی و همکاران، ۱۳۹۱).
۱-۷-۴ محوریت کار[۵]
محوریت کار یک نگرش مربوط به کار است، آن هم شامل یک ارزشیابی عاطفی و شناختی از کار است و هم شامل یک آمادگی برای رفتار مربوط به کار می باشد (اکانوک، ۲۰۱۱؛ به نقل از اکانو و کراباتی، ۲۰۱۳).
۱-۸ تعاریف عملیاتی متغیرها
۱-۸-۱ رفتار شهروندی سازمانی
منظور از رفتار شهروندی سازمانی در این تحقیق نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخ به پرسشنامهی ۲۴ سوالی رفتار شهروندی سازمانی پودساکف بر اساس ابعاد پنج گانهی ارگان ( ۱۹۸۸) به دست می آورند.
جوانمردی: منظور از مولفهی جوانمردی در این تحقیق نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخ به سوالات ۱- ۲- ۶- ۷- ۸- ۹- ۱۰ در پرسشنامهی رفتار شهروندی سازمانی به دست می آورند.
وجدان کاری: منظور از مولفهی وجدان کاری در این تحقیق نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخ به سوالات ۳- ۴- ۵ در پرسشنامهی رفتار شهروندی سازمانی به دست می آوردند.
نوع دوستی: منظور از مولفهی نوع دوستی در این تحقیق نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخ به سوالات ۲۰- ۲۱- ۲۲- ۲۳- ۲۴ در پرسشنامهی رفتار شهروندی سازمانی به دست می آوردند.
نزاکت: منظور از مولفه نزاکت در این تحقیق نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخ به سوالات ۱۵- ۱۶- ۱۷- ۱۸- ۱۹ در پرسشنامهی رفتار شهروندی سازمانی به دست می آوردند.
آداب اجتماعی: منظور از مولفهی آداب اجتماعی در این تحقیق نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخ به سوالات ۱۱- ۱۲- ۱۳- ۱۴ در پرسشنامهی رفتار شهروندی سازمانی به دست می آوردند.
۱-۸-۲ ارزشهای فردی
منظور از ارزش ها در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها از پاسخ به پرسشنامهی ۵۱ سوالی ارزشهای فردی شوارتز( ۲۰۰۶) به دست می آورند.
خیرخواهی: منظور از خیرخواهی در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات ۴۹- ۴۳- ۴۷- ۳۷- ۲۴- ۵۱- ۴۰- ۳۱- ۳۶ در پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
قدرت: منظور از قدرت در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات ۲- ۸- ۱۷- ۱۹- ۳۸ در پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
جهان گرائی: منظور از جهان گرائی در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات ۱- ۲۱-۲۳ – ۲۷- ۵۰ در پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
امنیت: منظور از امنیت در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات۳ – ۵- ۱۴- ۱۵- ۱۶- ۴۶ در پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
همنوائی: منظور از همنوائی در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات ۷- ۱۸- ۳۲-۴۴ در پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
سنت: منظور از سنت در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات ۱۳- ۲۸- ۳۵ در پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
خوداتکائی: منظور از خوداتکائی در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات ۴- ۱۱- ۲۲-۳۳ – ۴۱- ۴۸ در پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
لذت گرائی: منظور از لذت گرائی در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات ۶- ۲۰- ۴۵ در پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
موفقیت: منظور از موفقیت در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات ۹- ۱۰- ۲۶- ۳۰- ۳۴- ۳۹- ۴۲ در پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
برانگیختگی: منظور از برانگیختگی در این مطالعه نمره ای است که آزمودنی ها در این پژوهش از پاسخ به سوالات ۱۲- ۲۵- ۲۹ پرسشنامهی ارزشهای فردی شوارتز به دست می آوردند.
۴ Organizational commitment
۵ Affective commitment
۶ Continuance commitment
۷Normative commitment
۱ Work centrality