مقدمه
این فصل از تحقیق که ادبیات تحقیق را شامل می شود شامل ۳ بخش است. بخش اول که با سیر تکامل مفهوم رقابت پذیری آغاز می شود و سپس مفهوم رقابت ، رقابت پذیری و تعاربف آنبیان شده و بعد از آن در ادامه ، مفهوم رقابت پذیری در سه سطح کشوری ، صنعتی و شرکتی همراه با نظریه های مربوطه مورد بررسی قرار می گیرد. و سپس اشاره ای می شود به ابعاد سه گانه رقابت پذیری در سطح شرکت ها و در نهایت عوامل موثر بر رقابت پذیری و نگرش های مختلف آن را خواهیم داشت.
در بخش دوم به معرفی صنعت بیمه و چگونگی پیدایش آن و مفهوم بیمه، سیر تحول آن در جهان و ایران و در نهایت نقش آن در اقتصاد پرداخته می شود.
بخش سوم این فصل به مطالعه تحقیقات انجام شده در داخل و خارج کشور در مورد رقابت پذیری در سطح شرکت ها می پردازد.و در نهایت الگوی نظری تحقیق و جمع بندی فصل را خواهیم داشت.
آنچه دنیای امروز شرکت ها و سازمان ها را با دنیای چند دهه قبل آن متمایز می کند، محیط ناپایدار و پیچیده ، رقابت فزاینده ، تغییرات و تحولات سریع ، پیشرفت های تکنولوژیکی ، توسعه روز افزون ارتباطات و مبادلات سریع اطلاعات است. در چنین دنیایی برای شرکت هایی که در لاک خود فرو رفته باشند جایی وجود ندارد.یکی از ویژگی های شرکتهای موفق امروزی برخورداری از قدرت رقابت پذیری است و در عین حال ویژگی بارز شرکتهای ناموفق ، عدم برخورداری از این ویژگی است. قدرت رقابت پذیری بیش از هر چیز از داشتن دیدگاه های جدید در مورد آن نشات می گیرد ، در عین حال بستر محیط و زمان تغییرات چشمگیری در شاخص های رقابت پذیری ایجاد کرده است. بایستی توجه داشت که تنها تئوری ها و چارچوب های مفهومی از رقابت پذیری می توانند کاربرد دائمی یابند که بقدر کافی جهت سازگاری فرآیندهای مدیریتی و تغییراتی محیطی انعطاف پذیر باشند. رقابت پذیری سازمان از سوی بسیاری از محققان به صورت مفهومی چند بعدی ارائه شده است. (آقازاده ، ۱۳۸۶،ص۱۴۰)
۲-۱ رقابت پذیری
۲-۱-۱ سیر اندیشه های تکامل رقابت پذیری
سابقه بررسی عوامل موثر بر رقابت پذیری به سال های دور و نظریات کلاسیک ها در مورد تجارت و رقابت باز می گردد. طبق نظریه مزیت مطلق آدام اسمیت ، تقسیم کار موجب افزایش صرفه های ناشی از مقیاس شده و لذا به افزایش بهره وری می انجامد. از این رو ، کشور ها با تجارت آزاد می توانند به منافع بیشتری دست یابند. ریکاردو معتقد بود تفاوت فناوری میان صنایع و کشور های مختلف بهره وری نیروی کار را افزایش می دهد لذا حتی اگر نیروی کار در یک کشور در تولید دو کالا بهره وری بیشتری داشته باشد ، آن کشور اگر در تولید یک کالا متخصص شود و از تولید کالای دیگر صرف نظر کند ، به مزیت نسبی بالاتری دست خواهد یافت. بر اساس نظریه کلاسیکها ( که تجارت بر مبنای مدل هکچر-اوهلین و با دو عامل تولید نیروی کار و سرمایه صورت می گرفت) بازده ثابت نسبت به مقیاس و بخش پذیر بودن عوامل تولید زمینه را برای رقابت کامل فراهم می آورد. زیر ساخت ها ، بومی کردن فناوری و بکارگیری صرفه های ناشی از مقیاس خارجی می تواند موجب تغییر مزیت نسبی کشورها شود. در نهایت اینکه در نظریه های نوین تجارت توجه به مفهوم مزیت رقابتی معطوف شده است در این نظریه ها مزیت رقابتی به وضعیتی اطلاق می شود که درآن بنگاه ها می توانند با بکارگیری روش های برتر و کاراتر محصولاتی با کیفیت عرضه نموده و در رقابت با سایر بنگاه ها به سود بیشتری دست یابند.(پورتر،۱۳۸۷،ص۹)
بنابراین به طور کلی می توان عنوان داشت اگرچه هدف از رقابت طی سال های گذشته تغییر چندانی نکرده ، ولی ابزار ها و پیش نیاز های گسترش توان رقابتی تغییرات شگرفی داشته است. طی این سال ها عوامل موثر بر رقابت پذیری از مواردی همچون کیفیت نیروی کار ، فراوانی منابع تولید و داشتن سرمایه کافی به مسائلی نظیر دانش فنی ، تغییرات فناوری ، کار آفرینی و ابداع و نوآوری تغییر پیدا کرده است.(پورتر،۱۳۸۷، ص۹)