پایان نامه ارزیابی و رتبه بندی شرکتهای تولیدی بر اساس کارت امتیازی متوازنBSC

چکیده

اغلب سازمان ها به دنبال ارزیابی وضعیت فعلی خود و در پیش گرفتن تمهیداتی برای بهبود آن شرایط در آینده می باشند. از این رو ارزیابی عملکرد یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه در مدیریت نوین تلقی می شود. عموما ارزیابی عملکرد صنایع یک عنصر ضروری و اساسی در برنامه ریزی، کنترل و تصمیم گیری اثربخش به شمار می رود.

مقاله حاضر با استفاده از تلفیق تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره و کارت امتیازی متوازن، روشی برای ارزیابی عملکرد شرکت های اکسل سازی سایپا ارائه می‌دهد. در ابتدا با نظر متخصصان و همچنین مطالعه پیشینه تحقیق، به جمع‌آوری شاخص های مرتبط با ارزیابی عملکرد شرکت های مربوطه پرداخته شد و سپس با نظر خبرگان ، 36 شاخص کلیدی برای درنظرگرفته‌شد . به‌علاوه، اوزان نسبی شاخص ها و معیارها از طریق  فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)^[1]محاسبه گردید. سپس با استفاده از آزمون تی استیودنت و نرم افزار  spss  فرضیه های تحقیق مورد آزمون قرار گرفت. نهایتا˝ با تلفیق روش AHP و تکنیک ^[2] SAW به رتبه‌بندی شرکت های سازنده اکسل سایپا  پرداخته شد.

کلمات کلیدی: ارزیابی عملکرد، کارت امتیازی متوازن،فرآیند تحلیل سلسله مراتبی،روش میانگین وزنی ساده 

1-1.مقدمه

از دیرباز شکاف میان عرصه نظر و عمل از جمله مشکلاتی بوده است که گریبانگیر موجودیت های انسانی، چه در بعد فردی و چه در بعد جمعی و سازمانی بوده است. مشکلی که اندیشمندان حوزه های مختلف فکری را برآن داشته تا پاسخ هایی برای آن تدارک ببینند. هر حوزه ای از حوز ه های معارف بشری از منظری به این موضوع پرداخته است. فیلسوفی چون سقراط از عدم امکان مغایرت میان نظر و عمل بحث کرده و معتقد است انحراف و کجروی در عمل مطابق است با انحراف در نظر. فیلسوفی دیگر چون دیوید هیوم از عدم لزوم متابعت بایدهای عملی از هست های نظری صحبت می کند.. فراتر از تلا شهای بشری، این مسأله در صدر آموزه های دینی انبیاء و اولیای الهی قرار داشته است. بطوریکه از سوی حضرت حق، عدم انطباق نظر و عمل و به تعبیر دیگر قول و فعل به شدت مورد نکوهش قرار گرفته و تقبیح شده است.  در علم مدیریت نیز مسأله فوق به دغدغه ای جدی تبدیل شده است؛ بطوریکه نتایج بررسی ها نشان می دهد، 90 درصد از برنامه های راهبردی سازمان ها، در عمل با شکست مواجه می گردند و علت اصلی این امر نیز عدم ارتباط میان” ساحت نظر و عمل “است. بدین معنا که در ساحت نظری، ایده ها و اهداف بیان می شوند و در عرصه عمل، برنامه هایی اجرا می شوند که ارتباط منطقی و قابل سنجشی با آرمان ها وسیاست های تدوین شده ندارند. به بیان دیگر، ریشه این مشکل، در عدم تنظیم و تنسیق مدلی جامع جهت ترجمه چشم انداز و سیاست ها به برنامه های عملیاتی نهفته است. از منظری کارکردگرایانه  تاکنون مدل هایی جهت رفع این مشکل جدی در سطح سازمان های انسانی ارائه شده است که می توان مدل ارزیابی متوازن (BSC) را در زمره مهمترین آنها قلمداد کرد(الوانی و همکاران ،1387).

در این بخش ابتدا بیان مسئله و ضروت انجام پژوهش و سپس اهداف ،سوالات و فرضیات پژوهش عنوان شده است و در ادامه روش و قلمروی پژوهش آمده است و در اخر نیز تعریف مفهومی و عملیاتی ذکر شده است .

2-1 مراحل اجرای تحقیق

شکل 1-1 مراحل اجرای تحقیق

3-1. تشریح و بیان مسئله

در سال­های پایانی 1980مقالات متعددی در نشریات مدیریتی اروپا ­­­­­وامریکا درمورد ناکارآمدی روش­های ارزیابی عملکرد شرکت­ها منتشر شد.

در دوران عصر صنعتی، رویکردهایی که در زمینه سنجش عملکرد شرکت ها و سازمان ها وجود داشت رویکردهایی صرفاً مالی بر مبنای حسابداری بودند که از آن ها تحت عنوان سیستم های سنجش عملکرد سنتی یاد می شود. این رویکردها همیشه تحت شرایط و اصول حسابداری سنتی ای که در آن زمان رایج بود محدود بودند. به تدریج که شرکت ها و سازمان ها وارد عصر اطلاعاتی شدند و مزیت رقابتی خود را در جاهای دیگری غیر از کاهش هزینه و افزایش بهره وری دیدند، این رویکردها نیز توسعه یافتند و از حالت تک بعدی که همان بعد مالی بود به حالت چند بعدی تغییر یافتند(زنجیردار و همکاران،1389).

پیچیده ترشدن مناسبات اقتصادی و مسائل کسب و کار در آستانه ی قرن 21،اتکای شرکت ها به سنجه های مالی برای ارزیابی عملکرد و نشان دادن نقاط قوت و ضعف انها،کم رنگ شد و نارسایی سنجش­های مالی صرف بیش ازپیش نمایان گردید.

به طوری که، روش سنتی ارزیابی عملکرد که عمدتا بر سنجه های مالی استوار بود ،نه تنها در انعکاس کامل دلایل توفیق و یا عدم توفیق شرکت ها کفایت لازم ر انداشتند، بلکه ارتباطی منطقی و­علت ومعلولی بین عوامل محرکه­ی توفیق و دستاورد های حاصله نیز برقرار نمی­کردند . بدین  ترتیب کاپلان و نورتون اعلام کردندکه برای ارزیابی کامل ازعملکرد سازمان می­بایست این عملکرد از چهار زاویه مورد ارزیابی قرارگیرد :

1)منظر مالی    2)منظر مشتری    3)منظر فرایند های داخلی   4 )منظر یادگیری و رشد (کاپلان و نورتون،ترجمه بختیاری ،1383،ص1تا26).    

لذا در این پژوهش تلاش می شود تا با استفاده از روش ارزیابی متوازن که به جنبه های مختلف سازمان ها و شرکت ها توجه دارد و باعث ایجاد یک نظام ارزیابی عملکرد پویا می شود ،شرکت های تولید کننده اکسل سایپا به طور واقعی مورد ارزیابی گرفته و چهار شاخص کارت امتیازی متوازن از لحاظ میزان اهمیت رتبه بندی گردد .

4-1.اهمیت موضوع و ضرورت  انجام تحقیق

امروز، ضرورت داشتن استراتژی برای سازمان ها مورد توافق همه اندیشمندان و صاحب نظران مدیریت است. مدیریت استراتژیک مفهومی از مدیریت است که وظیفه اصلی آن ایجاد تعادل میان سازمان ها با محیط آن می باشد.

در این سبک از مدیریت، مدیر بیش از هر چیز نیازمند آگاهی مستمر از عملکرد های سازمان و تغییرات محیطی و محاطی است، تا بتواند وظیفه خود را در ایجاد تعادل بین سازمان و محیط به خوبی انجام دهد. چه در غیر این صورت تضمینی بر بقا و ادامه حیات سازمان نیست و تغییرات سریع و جهانی شدن ارتباطات سازمانی، ضرورت تطابق سازمان بر محیط و دسترسی فوری به اطلاعات محیطی را چندین برابر ساخته است و از طرفی یکی از مؤلفه های ایجاد این موازنه شناخت عمیق منابع انسانی و ارزش های متوجه آن است تا امکان برنامه ریزی استراتژیک منابع میسر گردد؛ و از آنجا که منابع سازمانی نیز به نوبه خود، در طبقات و طیف های گوناگون قرار می گیرند لذا اعمال مدیریت و برنامه ریزی استراتژیک روی هر طیف از منابع سازمان، ابعاد تخصصی داشته و ساز و کارهای خاص خود را طلب می کند(عزیزی، 1380 ،ص 12).

ولی مسئله مهمتر در فرایند مدیریت استراتژیک ، موضوع پیاده­سازی استراتژی است. در راه پیاده سازی استراتژی همواره موانعی وجود دارد که  کاپلان و نورتون برای رفع این موانع روش ارزیابی متوازن را به عنوان ابزار نیرومند در تحقیق استراتژی های سازمان و شرکت ها به مدیران عرضه کردند . لذا در این تحقیق تلاش می­شود با استفاده از روش ارزیابی متوازن که به جنبه های مختلف سازمان ها و شرکت ها توجه دارد و باعث ایجاد یک نظام ارزیابی عملکرد پویا می­شود، شرکت های تولید کننده اکسل سایپا به طور واقعی مورد ارزیابی قرارگیرد .

 براي دانلود متن کامل پايان نامه اينجا کليک کنيد.